Soorten waterontharders en hun werking

Er zijn verschillende soorten waterontharders op de markt, elk met hun eigen werking en prijs. In dit overzicht krijg je een goed idee van welke soorten er precies zijn en hoe deze werken. Zo kun je de beste keuze maken om je water te ontkalken! Bekijk de waterontharder

Voordelen van het gebruik van waterontharders

Het gebruik van een waterontharder geeft verschillende voordelen, vooral wanneer het kraanwater erg hard is. Dit betekent dat er veel kalk in het water zit, wat dan een laagje kalkaanslag zal vormen over tijd. De voordelen van het verzachten van dit harde water zorgen ervoor dat een waterontharder zichzelf uiteindelijk kan terugverdienen.

• Betere waterkwaliteit
• Huishoudelijke apparatuur gaat langer mee
• Minder onderhoudskosten
• Besparen op schoonmaakmiddelen, zeep en shampoo

Soorten waterontharders

Waterontharders zijn in verschillende soorten onder te verdelen, die vooral te maken hebben met op welke manier ze werken. Er zijn meerdere manieren om water te ontkalken die allemaal variëren in prijs en effectiviteit. Ook zijn sommige soorten vooral geschikt voor industrieel gebruik en niet zozeer voor huishoudelijk gebruik. Hieronder worden de verschillende typen uitgelegd.

1. Ontkalker met zout

Een waterontharder met zout is eigenlijk de enige soort die het water daadwerkelijk ontkalkt en dus meetbaar zachter maakt. Deze ontkalkers werken op basis van ionenuitwisseling. Het water wordt door een harsfilter gepompt, die ervoor zorgt dat de calcium en magnesium worden vervangen door natrium. Op een gegeven moment zit dit filter vol en wordt het gespoeld met zout water. Door het principe van ionenuitwisseling wordt het harde leidingwater zachter en zal de kalk ook niet terug in het water komen.

1a. Elektronische waterontharders

De elektronische ontharder met zout moet altijd in de buurt van een stroompunt worden geplaatst, omdat deze wat stroom nodig heeft om goed te kunnen werken. Je kunt bij deze soort de gewenste hardheid van het water instellen. Ook zal deze ontharder voor de regeneratie op volume werken, zodat de systemen alleen worden doorgespoeld als het harsfilter is verzadigd. Je gebruikt hierdoor minder zout, omdat er gericht kan worden gereinigd als het nodig is. De elektronische waterontharder is een van de duurste soorten om aan te schaffen met € 1.500 tot € 1.800, maar is duurzamer en goed geschikt voor huishoudens met een onregelmatig waterverbruik.

1b. Mechanische waterontharders

In tegenstelling tot de elektronische waterontharders werkt de mechanische waterontharder op vaste intervals van tijd. De filter wordt op regelmatige tijden doorgespoeld, of deze nu verzadigd is of niet. Omdat er geen elektronica bij een mechanische waterontharder zit, is er minder dat stuk kan gaan en kun je de waterontharder overal plaatsen. De energie die de waterontharder nodig heeft om te werken, komt gewoon uit de waterdruk. Hierdoor is het een iets milieuvriendelijkere optie dan de elektronische waterontharder, maar wanneer je waterverbruik niet consistent is zul je meer zout gebruiken dan nodig. De mechanische waterontharder is iets goedkoper dan de elektronische variant met € 900 tot € 1.300.

2. Ontharder zonder zout

Een waterontharder zonder zout gebruikt andere manieren om de calcium en magnesium niet met elkaar te laten fuseren en kalkaanslag te laten vormen. Er zijn hier een aantal methodes voor. Met een CO2 waterverzachter zullen deze mineralen opgelost worden door middel van CO2, waardoor het water ook weer aantoonbaar zachter wordt. Zinken anode en polyfosfaten waterontharders laten de kalkdeeltjes aan andere stoffen plakken, waardoor deze niet neer kunnen slaan. Daarentegen blijft hier de kalk wel in het water zitten. 

3. Magnetische waterontharders

De theorie van de magnetische waterontharders is dat de calciumionen door een sterke magnetische straling niet meer aan de magnesiumionen kunnen hechten. Omdat het de combinatie van deze twee mineralen is die voor kalkaanslag zorgt, voorkomt dit dat de kalk neer kan slaan, al verandert de hardheid van het water zelf niet. Omdat je alleen een sterke magneet nodig hebt, is dit een van de meest goedkope soorten ontharders en ook makkelijk te plaatsen. Daarentegen is er geen wetenschappelijk bewijs dat deze methode echt werkt, dus als je zeker wilt weten dat je zachter water in huis krijgt, is een andere methode zeer aan te raden.

4. Waterontharder met filter

Een draagbare versie van de waterontharder is de ontharder met filter. Vaak kun je deze makkelijk meenemen om ook bijvoorbeeld op vakantie schoon en zacht water te kunnen krijgen. Wanneer water door het filter wordt gepompt, zullen de kalkdeeltjes achter blijven in een filter. Deze filter kan verschillende groottes hebben, groot genoeg dat alleen vuil hierin achterblijft tot klein genoeg dat alle mineralen eruit worden gehaald (omgekeerde osmose) en alles er tussenin. Hoe duur deze optie is, is afhankelijk van hoe goed de filters moeten werken voor je. Een standaard waterontharder met filter kost € 100 tot € 200, de losse filters kosten € 30 tot € 50 per stuk.

Hoe werkt een waterontharder?

Het ontharden van water werkt op twee verschillende manieren. De calcium en magnesium, die neerslaan als kalkaanslag, kunnen uit het water worden verwijderd of via een bepaalde reactie onschadelijk worden gemaakt. Bij de eerste optie krijg je echt zachter water dat meetbaar minder kalk heeft. De tweede optie houdt de kalk nog wel in het water, maar zou ervoor moeten zorgen dat het niet kan neerslaan. Er zijn verschillende processen waar een waterontharder mee kan werken, maar het komt altijd in feite neer op deze twee manieren.

1. Volgens ionenuitwisseling

Een waterontharder op basis van zout werkt volgens een proces van ionenuitwisseling. Het zout is voor twee onderdelen van het proces nodig. Als eerste komt het natrium, waarvoor de calcium- en magnesiumionen worden uitgewisseld, van dit zout. Wanneer het water door een harsfilter wordt gepompt, zal deze de natriumionen afgeven en de ongewenste ionen opnemen. Hierdoor zal het filter op een gegeven moment vol zitten, waarna deze met zout water wordt doorgespoeld. Dit process heet regeneratie en duurt ongeveer een uur. Het afvalwater wordt dan naar het riool geleidt en de waterontharder kan er weer een tijdje tegenaan.

Omdat bij ionenuitwisseling de calcium en magnesium helemaal worden verwijderd, die verantwoordelijk zijn voor de hardheid van het water, wordt het water echt zacht. Er zal geen kalkaanslag optreden omdat er aantoonbaar geen kalk meer in het water zit. Wanneer je een waterontkalker op basis van ionenuitwisseling op de juiste plek weet te plaatsen, kun je jouw hele huis van zacht water voorzien.

2. Op basis van omgekeerde osmose en filters

Een aantal waterontkalkers werken op basis van filters, maar er zijn gradaties in hoe sterk deze filters werken. De standaard filters, vaak op basis van actieve kool, zullen een groot deel van de kalk eruit filteren, maar niet alles. Zodra deze filters verzadigd zijn, moet je ze vervangen. Deze soort waterontharding is relatief effectief, maar laat alsnog wat mineralen achter. Hierdoor is deze methode minder effectief dan het proces van ionenuitwisseling.

Een manier van filteren die wel erg effectief is, is omgekeerde osmose. De filters die hiervoor worden gebruikt zijn zo fijn dat ze eigenlijk membranen zijn. Hier wordt bijna alles behalve het pure water zelf tegengehouden. Niet alleen calcium en magnesium wordt eruit gefilterd, maar ook alle andere mineralen, zouten en zelfs virussen worden hiermee opgevangen. Dit water is zo goed gefilterd dat het eigenlijk niet meer geschikt is om als drinkwater te gebruiken, maar voor professionele toepassingen is dit wel geschikt.

3. Volgens elektromagnetisme

Een andere, meer controversiële methode van waterontharding is via elektromagnetisme. Door middel van een sterke magneet, die om een waterleiding heen wordt geplaatst, worden de calciumionen negatief geladen, waar ze normaal gesproken positief zijn. Ze kunnen dan niet meer mengen met de magnesiumionen en kunnen geen kalkaanslag produceren. Dit zou alleen werken wanneer het water blijft stromen, omdat de magnetische lading verloren gaat als het water stil staat. Het is niet bewezen dat deze techniek werkt, waardoor deze methode niet echt wordt aangeraden.

4. Door middel van chemische processen

De waterontharder met zout maakt al in zekere zin gebruik van een chemisch proces om het water te ontharden, maar er zijn nog andere processen om het kalk in je water aan te pakken. Bij waterontharders op basis van CO2 wordt er bijvoorbeeld CO2 in het water geïnjecteerd, wat het kalk op laat lossen. Hierbij wordt het water ook aantoonbaar zachter.

Een zinken anode waterontharder geeft een chemische reactie met de metalen behuizing, waarbij zinkion ontstaat. Dit hecht zich aan de kalk, waardoor dit niet kan neerslaan. Als laatste is er nog de polyfosfaten waterontharder, die via een patroon met polyfosfatenzouten werkt. Ook hier zullen de kalkdeeltjes zich hechten aan een ander stofje, hier de polyfosfatenzouten, zodat het niet kan neerslaan. Deze twee methodes maken het water niet zachter en pakken alleen de kalkaanslag aan.

Factoren bij het kiezen van een waterontharder

Een aantal factoren zijn belangrijk wanneer je de juiste soort waterontharder wilt kiezen. Als eerste is het belangrijk of je het water kalkvrij wilt maken of echt wilt verzachten. Als je alleen kalkaanslag wilt voorkomen, is een waterontharder zonder zout vaak al een prima en goedkopere keuze. Echt zachter water heeft meestal een duurdere soort waterontharder nodig, die ook meer onderhoud nodig heeft. Deze keuze is ook afhankelijk van de waterhardheid in je regio. Brabant en Limburg hebben harder water dan de rest van het land en kunnen dus vaker een waterontharder voor deze waterhardheid gebruiken.

Budget

Je budget is ook belangrijk in de keuze. Een elektrische waterontharder met zout of CO2 injecties is de duurste optie, maar wel een van de goedkoopste qua onderhoud. Daarentegen is een filter waterontharder veel goedkoper, maar erg duur in onderhoud. Een mooi midden kun je vinden in de mechanische waterontharder met zout. De magnetische waterontharders zijn wel erg goedkoop en hebben geen onderhoud nodig, maar zullen ook niet veel effect hebben. Je betaalt daar echt voor wat je krijgt, in feite.

Installatie en onderhoud

De installatie en het nodige onderhoud zal dan ook nog een factor spelen. De meeste soorten waterontharders zullen wat onderhoud nodig hebben, maar hoeveel precies is afhankelijk van de soort. Een filter waterontharder zal het meeste onderhoud nodig hebben, terwijl een CO2 of zout waterontharder maar eens per jaar hoeft te worden gecontroleerd. Dit zijn ook meteen twee grote soorten waterontharders, waardoor ze niet overal kunnen worden geplaatst. Wanneer je weinig ruimte in huis hebt, is een filter waterontharder vaak handiger.

Veelgestelde vragen

Offerte