Leemstuc | Stappenplan om zelf goed te stucen

De natuurlijke grondstof leem komt voor in de Nederlandse provincies Drenthe, Noord-Brabant en Limburg. In dit artikel beschrijven we de voor- en nadelen van het gebruik van leemstuc, zodat je makkelijker een weloverwogen beslissing kunt nemen! Bekijk de stucwerk

Wat is leemstuc precies?

Al duizenden jaren worden huizen afgewerkt met leem. Over de hele wereld hebben vele culturen gebruik gemaakt van leem. Meestal wordt er zand toegevoegd nadat het is gewonnen.

Verder is leemstuc samengesteld uit klei, silt en zand.

Leempleister is duurzaam

Vanwege de lage hoeveelheid CO2 die bij de fabricage wordt uitgestoten en het feit dat leem opnieuw kan worden gebruikt, is het een duurzaam natuurproduct. Het toevoegen van het zand wordt gedaan om de best mogelijke samenstelling voor de leemstuc te krijgen zodat er netjes mee gestuct kan worden.

Bovendien worden vaak haksels van stro toegevoegd om de kans op krimpscheuren te verminderen.

De voordelen van leemstuc

Leemstuc en muurverwarming vullen elkaar ongelooflijk goed aan. Omdat leem goed is in het opslaan en afvoeren van warmte, is het een perfecte combinatie.

Bij temperatuurschommelingen heeft leem het vermogen om warmte uit de omgeving op te nemen en weer af te geven.

Leemstuc is isolerend

In de zomer kies je ervoor om koud water door de leidingen te laten lopen en in de winter warm water.

Hierdoor blijft het in de zomer heerlijk koel en houdt het in de winter een behaaglijke binnentemperatuur.

Een goed vochtregulerend vermogen

Een bepaalde verhouding van vochtigheid in je huis is noodzakelijk voor een goede gezondheid. Een vochtigheidsbereik van 50-80% is ideaal. Een te droog binnenmilieu kan oncomfortabel en ongezond zijn en ook een te vochtig binnenmilieu voelt niet fijn aan.

Leem heeft een goed vochtregulerend vermogen. Als de lucht erg vochtig is neemt leemstuc vocht op uit de omgeving. De leem geeft dit vocht weer af als de luchtvochtigheid daalt, waardoor een behaaglijk binnenklimaat ontstaat.

Het is gemaakt van natuurlijke materialen

Nog een voordeel van leemstuc is dat het volledig uit natuurlijke materialen bestaat. Leem wordt namelijk gemaakt van natuurlijke materialen als zand, klei, silt en daarnaast ook vaak stro.

Verder is leemstuc vrij van schadelijke stoffen, waardoor het pleisterwerk zeer geschikt maar voor mensen met allergieën. Leem is daarnaast vrij eenvoudig te repareren wanneer er kleine beschadigingen optreden, waardoor het erg lang meegaat.

Geluidsabsorberend

Leem heeft ook als voordeel dat het een goed geluidsabsorberend vermogen heeft.

Door de structuur van leemstuc dempt het materiaal zeer goed en wordt ook nagalmen gereduceerd.

De nadelen van leemstuc

Leemstuc kan niet veelvuldig worden belast met water. Het stucwerk komt dan los te zitten. Leemstuc is hierdoor niet in de douche of badkamer te gebruiken. Vergeleken met bijvoorbeeld gipsstucwerk is leemstucwerk ook een stuk kwetsbaarder en sneller beschadigd bij stoten of schuren.

Leemstuc is gelukkig wel eenvoudiger te repareren. De schade kan gemakkelijk hersteld worden met een beetje van het oorspronkelijke pleisterwerk. Als je daarna met een vochtige spons over de plek gaat, is de schade zo goed als verdwenen. Dit is niet bij alle stucsoorten haalbaar.

Vlekken

Een ander nadeel van leemstuc is dat er snel vlekken in kunnen trekken. Leemstuc is namelijk een vloeistof absorberend materiaal. Mors je bijvoorbeeld koffie of ketchup, en kun je er op tijd bij zijn? Dan doet een vochtige doek wonderen.

De moeilijkheid met vuile of vette vingers op een lemen muur is dat ze, afhankelijk van de tint, toch altijd zichtbaar zullen zijn. Het is daarom aan te raden om een beschermende laag aan te brengen om het leemstuc minder gevoelig te maken en de effecten te minimaliseren.

Verschillende soorten leemstuc

Leemstuc is goed geschikt om het klimaat in je huis te verbeteren. Met leemstuc kun je een betere vochtbalans in je woning produceren wanneer je het dik aanbrengt, je kunt het gebruiken als extra wandverwarming en het is ook nog eens een natuurlijk product.

Als je kijkt naar leemstuc, kun je dit opdelen in vier groepen, namelijk basisleem, kleurleem, bouwleem en stampleem.

Basisleem

Basisleem wordt gebruikt om het binnenklimaat te verbeteren. Basisleem wordt aangebracht in lagen van 1 tot 2 centimeter. Basisleem is verkrijgbaar in vier kleuren, namelijk bruin, terra, oker en wit. Om de leemlaag te versterken, kun je er voor kiezen om stukken stro toe te voegen.

Dit zal ook zichtbaar zijn in het uiteindelijke resultaat. De stro werkt als versterking in de leemlaag, zodat verdere, dikkere lagen kunnen worden toegevoegd of een ondergrond kan worden geëgaliseerd.

Afwerkleem in verschillende kleuren

Verder heb je ook nog afwerkleem, ook wel bekend als kleurleem. Dit is een dunner type leem dat meestal bovenop de basisleem wordt gebruikt. Het kan ook worden aangebracht over reeds aangebracht stucwerk, zoals pleisterwerk of spachtelputz.

De modernere leemafwerking is cellulose- of zetmeelgebonden, afhankelijk van de fabrikant, en krijgt zo de hardheid van gips. Kleurleem is er in een verscheidenheid aan aardetinten die ook met elkaar gecombineerd kunnen worden.

Hoeveel leemstuc per m2?

Leemstuc breng je aan in lagen. De hoeveelheid leemstuc per vierkante meter is dan ook afhankelijk van de dikte van de lagen.

Wanneer één laag bijvoorbeeld tussen de 0,5 en 1 mm dik moet zijn, heb je tussen de 400 en 500 gram leem nodig per vierkante meter.

Zelf stucen met leem

Ben jij van plan om zelf leemstuc aan te brengen? Dan is het belangrijk dat je zorgvuldig te werk gaat.

Om het wat makkelijker te maken hebben we een handig stappenplan voor je waarin precies uitgelegd wordt wat je allemaal moet doen om leemstuc zelf te stucen.

Stap 1: Welke ondergrond kan wel en welke niet?

Is er al een bestaande of oude ondergrond aanwezig? Dan moet je deze ondergrond helemaal schoonmaken van stof, vet en loszittende delen. Als er behang aanwezig is moet dit altijd verwijderd worden.

Eerder stucwerk kan wel blijven zitten, mits het stucwerk nog goed vastzit. Anders moet je het stucwerk wel verwijderen.

Controleer de ondergrond

Zorg altijd dat je de ondergrond zo goed mogelijk controleert, anders kan dit later tot problemen leiden. Heb je gipsstucwerk of gipsplaten als (nieuwe) ondergrond? De ondergrond moet dan voldoende korrelig en absorberend worden gemaakt door een leemprimer te gebruiken.

Vergeet niet de voegen tussen de gipsplaten te voorzien van gips en een laagje gaas wapening. Op kale, ongeverfde baksteen is geen primer nodig. Om de zuiging enigszins te verminderen, maak je de bakstenen wel eerst flink vochtig met water.

Stap 2: Verzamel al het gereedschap

De volgende stap is het verzamelen van al het gereedschap. Voor de ondergrond heb je een grove leemprimer nodig en een roller of een blokkwast. Voor de leemstuc zelf heb je bruine basisleem nodig wanneer je de basisleem af gaat werken met een leemfinish.

Je hebt gekleurde basisleem nodig als je niet gaat leemverven of leemfinishen. Ook heb je dan een mortelmolen, een kuip, een spaarbord, een rei, een troffel en een spaan nodig. Voor de kleur heb je een leemfinish nodig en een mortelmolen, kuip, troffel, spaan, rei en een spaarbord.

Stap 3: De basisleem aanbrengen en wapenen

Eerst vul je de kuip met ongeveer 10 liter water om de basisleem te maken. De basisleem wordt vervolgens toegevoegd en gemengd. Voeg zo nodig meer water en leem toe tot je de juiste hoeveelheid hebt en de leem voldoende klonterig is.

De leem moet wat dikker zijn en net als slagroom blijven staan wanneer je je vinger er doorheen haalt. De leem is aan de droge kant als het een beetje zwaar is om je vinger er doorheen te halen en er wat scheurtjes in de leem ontstaan. Het is te dun als de afdruk van je vinger helemaal verdwijnt.

Stap 4: De leemstuc aanbrengen

De volgende stap is het aanbrengen van het leemstuc. Gebruik de spaan om de leem op de muur te smeren en maak het daarna vlak met de rei. Als een perfect rechte en vlakke muur voor jou erg belangrijk is, dan is het aan te raden om te beginnen met het aanbrengen van latten op de muur.

Deze latten moeten ongeveer 1 cm dik zijn. Na het stucen ga je vervolgens met je rei langs de latjes om je stucwerk perfect glad te maken. De latjes haal je vervolgens weg en de lege stukken vul je weer op met leem.

Voorkom scheurvorming

Je kunt op de basisleem een wapeningsnet van bijvoorbeeld jute aanbrengen. Dit wordt aangeraden bij gebruik van latten, omdat er tijdens het drogen scheuren kunnen ontstaan in de basisleem waar de latten ooit zaten.

Voor ondergronden van verschillende materialen, zoals bijvoorbeeld een bakstenen muur waar een deur met gipsplaten is dichtgemaakt of bijvoorbeeld over uitgefreesde leidingen is altijd een wapeningsgaas nodig.

Stap 5: De leemfinish sponzen

Je sponst de kleiafwerking met een zachte gele spons op een bord als laatste stap. Als de aangebrachte kleiafwerking is opgedroogd, maar nog wel donker is van het vocht, moet deze stap worden herhaald. Maak je spons nat en knijp er dan stevig in.

Te veel vocht in de spons zorgt ervoor dat de klei het water onmiddellijk opneemt en weer zacht wordt. Dit levert een zeer korrelige leemafwerking op. Een hoge luchtvochtigheid zal er ook voor zorgen dat de leemfinish langer zacht blijft en de droogtijd van het stucwerk langer is.

Stap 6: Het schoonmaken van de muur</h3
Deze stap wordt na één of twee weken drogen en uitharden van de leemafwerking uitgevoerd. Dit is nodig om het vallen van de zandkorrels tegen te houden. Haal je spons nogmaals tevoorschijn, maak hem nat en knijp hem uit.

Je hoort de korrels van de muur vallen terwijl je er met de spons overheen veegt. Borstel wat overblijft weg met een zachte borstel.

Wat kost leemstuc per m2?

De prijzen van leemstuc verschillen per afwerking die je kiest. Gemiddeld liggen de kosten van leemstuc tussen de € 35 en € 70 per vierkante meter.

Offerte