Spouwmuur ventileren | Stootvoegen nodig of niet?

De vraag ‘ventilatie spouwmuurisolatie met open stootvoegen nodig of niet?’ is terecht en deze is niet zomaar met ja of nee te beantwoorden. Tegenwoordig is de verbeterde spouwmuurisolatie een slimme oplossing om te besparen op je energiekosten.

Is ventileren nodig?

Na het isoleren van de spouwmuren blijven een paar stootvoegen noodzakelijk. Je weet immers nooit of er water binnendringt of ooit zal dringen en dat moet er weer uit kunnen. Sommige stootvoegen kun je overigens dicht voegen en hieronder zie je welke.

Ventilatie

In de richtlijnen van de uitvoering staat dat de spouw geventileerd moet worden. Het is vooral van belang dat er geventileerd word voor de kwaliteit van het bakstenen gevelmetselwerk. Hierdoor kunnen de bakstenen sneller en gelijkmatiger drogen en het zorgt ervoor dat vocht sneller afgevoerd kan worden de kans op vervuiling van bijvoorbeeld mos of algengroei word dan verminderd. Ook de kans op uitbloeiingen wordt verminderd. Het is aangeraden dat de hele luchtspouw geventileerd wordt anders is er een kans dat er een vochtophoping komt en deze kan zelfs door naar het binnenspouwblad komen.

Ventilatie spouwmuur

Kort gezegd komt het hierop neer:

• Wanneer de spouwmuurisolatie spouw vullend is kunnen de open stootvoegen onder de dakrand dichtgemaakt worden (de rest kun je meestal het beste open laten)
• Wanneer de spouwmuurisolatie niet spouw vullend is (maar dus een smalle luchtruimte open laat) dan dienen de open stootvoegen open te blijven
• Wanneer er (nog) geen spouwmuurisolatie aanwezig is moet je de ze altijd open laten

Disclaimer: dit zijn algemene adviezen en wanneer je een woningen hebt met spouwmuurisolatie die nauwelijks regenbelasting krijgt (bv in de binnenstad bij beschutting) dan kan het soms prima zijn om alle stootvoegen dicht te maken. Elke situatie is anders, soort steen, windrichting, manier van isoleren, aard van het voegwerk, et cetera. Hiervoor moet een deskundige ter plekke de situatie bekijken en adviseren.

Ventilatie van de spouwmuurisolatie

Laten we verder gaan met de redenen waarom je voor het een of voor het ander kiest. Daarvoor is wat achtergrondinformatie nodig. Nog steeds worden bij nieuwbouwwoningen open stootvoegen gemaakt. Deze ventilatie van de spouwmuurisolatie met open stootvoegen is noodzakelijk om het binnen droog te houden.

Spouw isolatie, waarom is het nodig?

Net als je na het douchen een raam of deur open zet om condensatie te laten verdampen, heeft een spouw dat ook nodig. Anders kan de muur aan de binnenzijde eerder vochtig worden met zwarte plekken en schimmel tot gevolg.

Spouwmuur ventilatie aanbrengen

Het ventileren van een spouwmuur kan een uitdaging zijn, vooral als je niet zeker weet of stootvoegen nodig zijn. Stootvoeg ventilatie is ongeveer gelijk aan spouwmuurisolatie, het is namelijk een spouwmuur ventilatie systeem.

Spouw ventilatierooster

Een spouw ventilatierooster is ontworpen om de luchtstroom in en uit de spouw te regelen en zo condensatie en vochtophoping te voorkomen. Dit rooster wordt vaak geïnstalleerd in de buitenmuur van het huis, waardoor verse lucht binnen kan stromen en vervuilde lucht naar buiten kan worden afgevoerd. Het gebruik van een spouw ventilatierooster zorgt voor een gezondere leefomgeving en voorkomt problemen zoals schimmelvorming.

Plaatsing van een rooster

De plaatsing en het aantal ventilatieroosters in de spouwmuur kunnen variëren afhankelijk van een aantal factoren, waaronder:

• De grootte en het ontwerp van uw woning
• De locatie van uw woning en de heersende weersomstandigheden
• Het type en de kwaliteit van de gebruikte bouwmaterialen

Niet altijd een ventilatierooster nodig

Ondanks het belang van spouwventilatie, is het niet altijd noodzakelijk om een ventilatierooster in elke spouwmuur te installeren. In sommige gevallen kan het voldoende zijn om hoog- en laaggeplaatste stootvoegen in de buitenmuur te hebben om een constante luchtstroom te creëren. Bovendien is het belangrijk om op te merken dat, hoewel spouw ventilatieroosters een effectieve manier zijn om spouwventilatie te bevorderen, ze geen vervanging zijn voor een goed ontworpen en correct geïnstalleerd isolatiesysteem.

Stootvoeg

Sommige voegwerken hebben bepaalde eisen deze eisen hebben meestal te maken met de functie van de voeg en niet alleen voor het mooie aanzicht. Het is namelijk zo dat er in een bepaald gedeelte van de muur meestal ventilatie aanwezig moet zijn en dit is doormiddel van een stootvoeg mogelijk. Een stootvoeg is niets meer dan een verticale opening tussen 2 bakstenen in.

Gevelstenen

De kwaliteit van de gevelstenen zijn tegen over vroeger veel veranderd de bakstenen van nu zijn veel poreuzer en lichter geworden. Hierdoor zorgt het ervoor dat de vochtopname van bakstenen ook groter is geworden, daarom willen veel baksteenleveranciers een geventileerde spouw hebben.

Vochtschade voorkomen

Ventilatie voorkomt vochtschade en zorgt ervoor dat de buitengevel sneller opdroogt. Uit onderzoek is gebleken dat er maar 5% vocht in de spouw komt. De gevelstenen zijn dan wel vochtgevoeliger geworden maar geven ook net zo snel weer zijn vocht af doordat ze een open structuur hebben.

Spouwmuren ventileren

De spouwisolatie geeft minder warmte af in de spouw hierdoor is er ook een minder droog ventileren effect in de spouw. Kortom de ventilatie van de spouwmuur zal niet meer zoveel bijdragen aan de ventilatie. Maar dat wil niet zeggen dat er nooit ventilatie nodig is, in sommige gevallen moet er zeker geventileerd worden om vocht en ander dergelijke schade te voorkomen.

Situaties spouwventilatie nodig

Maar er zijn ook gevallen waar het zeker nodig is om spouwventilatie toe te passen. Hieronder een paar situaties:

• Geveldoorslag
• Spouwvervuiling
• Gevel geverfd met dampdichte verf
• Dampdichte buitengevel (geglazuurde stenen)
• Vochtklachten aan de binnenmuren

Regen

Na een fikse lange regenperiode dringt vocht de spouw binnen waardoor de luchtvochtigheid daar te hoog wordt. Soms kan er zelfs echt water binnenkomen door de muren en dat moet er weer uit kunnen. De open stootvoegen in de muur zorgen precies daarvoor. Door temperatuurverschil binnen en buiten kan er in een compleet ongeventileerde spouw namelijk condens optreden. Door te ventileren middels open stootvoegen voorkom je dat condens in watervorm door de spouwisolatie wordt opgenomen. Schimmel verwijderen is dan niet nodig want dit kun je hiermee voorkomen en in ieder geval wordt het binnenklimaat gezonder.

Dichtkitten open stootvoegen

Soms hoor je de beargumentatie voor het dichtkitten van de open stootvoegen: ‘Dan isoleert de spouwmuurisolatie beter’ zodat je de beste spouwmuurisolatie hebt. Ook al zou dit waar kunnen zijn wanneer je 100% zeker weet dat er nooit vocht of damp binnenkomt in de spouw, dan nog is dit niet slim. Je sluit de spouw helemaal af met als gevolg dat je grotere kans hebt of vochtplekken in de buitengevel, of erger nog, vochtplekken op de muren in huis met zwarte schimmel tot gevolg in de ergste situatie.

Open stootvoeg

Wat is een open stootvoeg precies? Wellicht is het nooit opgevallen maar de meeste metselwerk muren hebben af en toe een staande open ruimte tussen 2 stenen. Dat noemt men ‘open stootvoeg’. Deze is om water uit huis te houden wat nogal tegenstrijdig voelt. Je maakt gaten in de gevel om er juist geen water in te krijgen? Toch zijn ze precies daarvoor nodig want als je het lang negeert is het verwijderen van de spouwisolatie nodig.

Ventilatiegaten in buitenmuur

Voor de ventilatie van je kruipruimte boor je (net boven het maaiveld) gaten in de buitenmuren van je woning. Deze boorgaten, met 5 cm diameter, gaan schuin naar beneden, naar de kruipruimte. In de gaten worden ventilatiekokers naar de kruipruimte bevestigd, net zoals je de ventilatie in huis kunt verbeteren. De boorgaten worden afgewerkt met een rooster, dat ervoor zorgt dat de koker niet verstopt raakt. Houd het muurrooster goed vrij voor een goede luchtstroom!

Ventileren met open stootvoegen

Een open stootvoeg is een verticale open ruimte tussen twee bakstenen (of betonstenen) in een metselwerk muur. Deze centimeter opening is gemaakt door een voeg tussen de bakstenen open te laten. Ze worden gebruikt om de achterliggende spouw te ventileren en om eventueel binnengedrongen water eruit af te voeren. Deze worden vaak onder en boven gevelopeningen, kort boven het terrein, boven ingemetselde waterkeringen bij bijvoorbeeld kozijnen en vlak onder het dak toegepast.

Ventilatie roosterspouwmuur

We willen allemaal dat onze woning goed geïsoleerd is maar echter de woningen die het beste geïsoleerd zijn hebben goede ventilatie nodig. Deze ventilatie word doormiddel van ventilatieroosters gedaan. Roosters zorgen voor een luchtstroom van binnen naar buiten en andersom. Op deze manier komt er frisse lucht binnen en kan het vocht ook weer naar buiten.

Kenmerken van een rooster

Tevens zorgen roosters ervoor dat ongedierte zoals muizen of insecten niet binnendringen. Het beste is dan iemand laten komen en de kosten voor muizenbestrijding en andere ongedierte voor lief nemen om er permanent van af te zijn. Voor spouwventilatie zijn er verschillende producten verkrijgbaar, muurbuizen met roosters en kunststof voegroosters. Deze ventilatiesystemen zijn er in verschillende maten en soorten.

Ventilatieroosters

Verwar deze open stootvoegen overigens niet met ventilatieroosters die je aan de onderzijde van de muren ziet om de kruipruimte te ventileren. Deze kokers eindigen niet in de spouw maar lopen door tot aan de kruipruimte. Deze ventilatieroosters van 10 centimeter breed en 5 centimeter hoog zorgen ervoor dat op die plaats de luchtvochtigheid kan dalen tot een beter (lager) niveau. Vooral bij kruipruimte isolatie is dit belangrijk dus meet het met de luchtbevochtiger. Deze dien je altijd open te laten en soms zitten er zelfs te weinig in de gevels, maar dat is een andere vraag.

Waarom is ventileren van de spouw nodig?

Terug naar de smalle open gleufjes tussen de stenen waar geen voegsel zit. De redenen waarom men deze open stootvoegen toepast zijn:

• Spouw laten ventileren
• Binnengedrongen water weg voeren uit de spouw

Ventilatie spouw

Een nadeel van open stootvoegen zijn dat ze ongedierte binnenlaten. Dit is waarschijnlijk ook de oorzaak dat zo veel mensen deze voegjes tussen de stenen (onterecht) dichtmaken of willen maken. Vooral bij houtskeletbouw wil je geen ongedierte door je houten frame hebben lopen want deze tasten hem aan en je hoort soms echt de beestjes lopen, knagen. Daarnaast is het gewoon een vies idee.

Wespennest in spouw

Je kunt hiervoor als oplossing een voegrooster toepassen of andere (meer geavanceerde) systemen waarvan je wellicht ooit reclame hebt gezien. Met zo’n voegroostertje/bijenbekje voorkom je ook wespennesten in de spouw.

Comfort

Het huis isoleren doe je om energiekosten te besparen en een comfortabeler huis te krijgen. Vloerisolatie zorgt er daarnaast voor dat het contactgevoel tussen voet/ sok op de begane grondvloer een stuk prettiger wordt. Jij wilt toch ook op je blote voeten naar beneden kunnen lopen als je wakker word in de nacht?

Open laten

Indien je nog een minimale luchtspouw hebt kan je best de open stootvoegen onder en boven openlaten zodat deze spouw nog voldoende verlucht blijft. In de spouw is net als ventilatie in huis, dit net zo nodig is en blijft. Dat is dus ook zo na een gevelrenovatie.

Volledige vulling

Als de spouw volledig geïsoleerd is dan kun je, naast de voegen dichtmaken, daarna de muur/gevelstenen waterafstotend behandelen zodat de kans op binnendringen van vocht wordt beperkt. Dan zorg je er ook voor dat de spouwisolatie niet nat wordt. Een natte spouwmuurisolatie isoleert namelijk niet. Dan mag je de stootvoegen afdichten en het beste kun je daarna dus de gevelstenen door-en-door impregneren met een hoogwaardig product (bespaar hier niet op).

Stootvoegloos metselen

Er komt wel eens voor dat er geen stootvoegen gebruikt worden dit noemt men stootvoeglooswerk. Bij deze manier van voegen word lijm gebuikt. Bij deze methode liggen de metsel baksteen in principe in elke laag koud tegen elkaar aan. Omdat de structuur open is van het metselwerk is het voor de beluchting en waterafvoer niet noodzakelijk extra open stootvoegen te maken. Daarbij komt ook nog dat er waarschijnlijk geen uitbloeiiing en witte uitslag zal zijn( er is geen cementvoeg).

Afwerkingen

Bij stootvoegloos metselwerk zullen de stootvoegen snel donker aftekenen tegen over van de lintvoegen. Het gebruik van een donkere kleur voor de lintvoegen kan hierbij een oplossing bieden. Je ziet hier de kosten van metselwerk en de verschillende soorten voegwerk op een rij, wanneer je toch bezig bent met het isoleren van de spouwmuur:

Voegwerk	Omschrijving	Prijs per m²
Platvol	Gelijk met voorzijde	€ 8 – € 12
Verdiepte voeg	paar mm terugliggend van voorzijde	€ 8 – € 12
Teruggehouden voeg	Nog wat verder terugliggend van voorzijde	€ 8 – € 12
Schaduwvoeg	Schuin (Bovenzijde gelijk en onderzijde voeg iets terugliggend)	€ 8 – € 12
Knipvoeg	Ingesneden en komt iets uit de gevel	€ 60 – € 100
Snijvoeg	Ingesneden en blijft gelijk met de gevel	€ 60 – € 100

Kiezen

Persoonlijk zou ik altijd kiezen voor spouwmuurisolatie, en dit door een bedrijf laten leggen, zelf spouwmuurisolatie leggen is af te raden. Je kan wel als je lege spouw zou hebben en een deel van de stootvoegjes zou dichtmaken. Met deze spouwmuurisolatie bespaar je namelijk echt fors op de maandelijkse stookkosten en ik rekende ooit uit dat je dit in gemiddeld 7 jaar terugverdiend. Daarnaast is het beter voor het milieu en woon je fijner in je huis.

Conclusie

Je moet de open stootvoegen, ook na spouwmuurisolatie niet zomaar dichtmaken. Een deel kan soms dichtgezet worden maar dit moet dus met de kennis van vochthuishouding in de gevel gebeuren. Bij twijfel kun je het beste een betrouwbare aannemer die deskundig is op dit gebied hierover advies laten geven. Liever nog heb je een bouwfysisch adviseur hiervoor om de situatie op te nemen en advies uit te brengen maar dat advies is wel kostbaar.

Veelgestelde vragen

Expert in spouwisolatie raadplegen?

Wil je jouw spouwmuur optimaal isoleren en ventileren? Vul ons formulier in en ontvang gratis offertes van gespecialiseerde spouwmuurisolatie experts in jouw regio. Deze dienst is gratis en volledig vrijblijvend.