Aardwarmtepomp | Werking, voor- en nadelen en prijs

Aardwarmte is een duurzame energiebron. Met deze hernieuwbare energiebron kunnen we op een verantwoorde manier onze huizen en gebouwen verwarmen door een aardwarmtepomp te installeren. Maar hoe werkt dit systeem precies, wat zijn de kosten en welke informatie is nog meer belangrijk voordat je tot aanschaf overgaat? Ontdek het in dit artikel!

Wat is een aardwarmtepomp?

Aardwarmte wordt ook wel geothermie genoemd. Diep in de aarde is de temperatuur hoger en constanter dan op het oppervlak, en een aardwarmtepomp (of geothermische warmtepomp) kan hier gebruik van maken. Dit kan door buizen diep in de aarde te boren, of door dezelfde buizen door grondwater te laten lopen. Bij aardwarmte wordt vaker gekozen om alleen de bodem zelf te gebruiken.

Duurzame energiebron

Deze diepe aardwarmte is hernieuwbaar en daarmee een duurzame energiebron. Dat is beter voor het milieu dan de fossiele brandstoffen die we op dit moment nog veelvuldig gebruiken. De aardwarmte is niet afhankelijk van de luchttemperatuur of de seizoenen, maar zal altijd constant blijven. Hierdoor is een warmtepomp die met deze hernieuwbare energiebron werkt ook het hele jaar door te gebruiken. Het systeem kan zelfs voor koelen worden gebruikt, wat een beter rendement geeft voor een comfortabel huis.

Hoe werkt een warmtepomp met aardwarmte?

De aardwarmtepomp werkt dus door middel van aardwarmte. Om hier gebruik van te kunnen maken, worden buizen in de bodem gelegd, waar vloeistof (brine) doorheen loopt. Deze brine, een mengsel van water en koelmiddel, warmt op, waarna het weer naar boven wordt getransporteerd door de pomp. Door middel van een warmtewisselaar en compressor wordt de warmte van de brine naar het water van je kraan of verwarmingssysteem gebracht. De brine is nu afgekoeld en zal weer naar beneden worden gepompt om de cyclus voort te zetten.

Bodemwarmte of waterwarmte?

Er kan vaak gekozen worden tussen een bodembron en een waterbron voor de aardwarmtepomp. Wanneer je de warmte alleen uit de bodem haalt, zul je een gesloten systeem hebben. De buizen vormen dan een geheel en de brine stroomt dan alleen door de leidingen, van en naar de bron. Als je kiest voor een waterbron, krijg je een open circuit. Het warme grondwater moet dan het systeem in worden gebracht en naderhand weer terug in de bron worden uitgestoten.

Hoe diep in de grond boren voor aardwarmte warmtepomp?

Voordat je gebruik kunt maken van aardwarmte moet er in de bodem worden geboord. Als je kiest voor een horizontaal systeem, hoeft er maar 1,2 meter diep de grond in worden geboord om de buizen te kunnen leggen. Je hebt hierbij wel een groot oppervlak nodig om de buizen in te leggen. Bij een verticaal systeem heb je maar weinig ruimte boven de grond nodig, maar wordt er wel tot 150 meter diep in de grond geboord.

Verder de diepte in

Wanneer je nog veel dieper in de bodem boort, op een diepte van 1,5 kilometer of meer, kun je echt van de aardwarmte gebruik maken. Dit is puur de warmte van de aarde, en is helemaal niet afhankelijk van de zon. Je hebt hierbij geen warmtepomp meer nodig, omdat op deze diepte de aardwarmte meer dan genoeg is voor verwarming. Het grote verschil tussen een warmtepomp op bodemwarmte en de aardwarmte is dat er geen extra verwarming meer nodig is. De binnenunit van de warmtepomp is hierdoor niet langer nodig. Je kunt dus ook kiezen voor een aardwarmte of een warmtepomp, maar om helemaal op aardwarmte te verwarmen is nog veel duurder en lastiger om te installeren.

Voordelen van aardwarmtepomp

Een aardwarmtepomp biedt diverse voordelen: 

• Een van de meest duurzame energiebronnen
• Neemt alleen ondergronds ruimte in
• Betrouwbare bron van energie
• Hernieuwbare energiebron
• Je energiekosten dalen
• Je kunt ook koelen in de zomer
• Heeft een lager verbruik dan andere systemen
• Minder belastend voor de aarde dan fossiele brandstoffen

Beter voor het milieu

Het gebruik van aardwarmte is een goed alternatief op onze huidige, vervuilende methoden om gebouwen van verwarming te voorzien. Dat komt doordat warmte van nature aanwezig is vanaf een bepaalde diepte. Bovendien is het proces waarbij het warme water opgepompt wordt nauwelijks belastend voor de natuur.

Langdurig duurzaam

Met een aardwarmtepomp kun je lang duurzaam bezig zijn. Niet alleen kun je het hele jaar door je huis verwarmen zonder gas dankzij de warmte uit de grond, je kunt in de zomer zelfs koelen. Omdat de aarde zo diep vanbinnen op een constante temperatuur blijft, is dit in de zomer juist koeler en kun je hierdoor warmte van je woning kwijt. Ook heeft deze soort warmtepomp de langste verwachte levensduur van alle soorten, namelijk 20 tot 25 jaar. Door regelmatig onderhoud uit te voeren, kun je dit vaak nog verlengen.

Lager verbruik

Het verbruik van de aardwarmtepomp ligt lager dan andere soorten warmtepompen. Deze hebben vaak een COP van 4, wat inhoudt dat voor elke eenheid aan elektriciteit er vier eenheden aan warmte worden geproduceerd. Bij een aardwarmtepomp ligt de COP op 5, waardoor je dus meer warmte krijgt voor dezelfde hoeveelheid elektriciteit.

Nadelen van aardwarmtepomp

De ventilatiewarmtepomp heeft ook enkele nadelen om rekening mee te houden:

• Voor diepe geothermie moet heel diep in de aarde geboord worden
• De geothermische boringen kunnen overlast en trillingen veroorzaken
• Niet overal toe te passen
• Er moet een geschikt warmtenet aanwezig zijn
• De aardwarmtepomp kosten zijn hoog

Geschikt warmtenet nodig

Voordat de opgewekte aardwarmte gebruikt kan worden voor het verwarmen van gebouwen is het belangrijk dat er geschikte warmtenetten in de omgeving aanwezig zijn. De huizen moeten goed geïsoleerd zijn, er moet ook daadwerkelijk ruimte zijn voor het buizensysteem en de warmteverliesberekening moet een goede uitkomst hebben. Dit is een van de nadelen van deze warmtepomp, maar zorgt op de lange termijn juist voor de efficiënte manier van verwarmen.

Overlast en trillingen

Bij het aanleggen van de infrastructuur voor de winning van aardwarmte kan overlast veroorzaakt worden. Wanneer de ondergrond geschikt is voor aardwarmte moet er diep worden geboord. Zeker bij ultradiepe geothermie moet er op wel 4 kilometer diepte worden gewerkt. Bij het boren kunnen trillingen ontstaan die in de omgeving als overlast kunnen worden ervaren.

Wat kost de aardwarmtepomp installatie?

Een aardwarmtepomp is de duurste soort warmtepomp om aan te schaffen. Dit komt vooral door de plaatsing hiervan. Het buizenstelsel plaatsen moet heel diep, of juist over een hele grote oppervlakte. Omdat dit zo arbeidsintensief is, kost het veel geld en tijd. Je moet rekenen op een prijs van € 13.000 tot wel € 27.000 voor je aardwarmtepomp, afhankelijk van hoe lastig de installatie is. Een horizontaal buizensysteem zal bijvoorbeeld goedkoper zijn dan een verticaal buizensysteem.

Collectieve initiatieven drukken de kosten

Mede door de hogere aanschafkosten kiezen de meeste huishoudens liever voor een andere soort warmtepomp met lagere prijzen. Een aardwarmtepomp wordt op dit moment nog vooral gebruikt bij nieuwbouwprojecten of andere collectieve initiatieven. Het kan ook zo zijn dat een gemeente kiest voor aardwarmtepompen om een gebouwencomplex van duurzame energie te voorzien. Wanneer je de kosten van een aardwarmte warmtepomp kunt verdelen op deze manier, kunnen meer mensen er gebruik van maken.

Hoeveel subsidie kun je krijgen?

Duurzaam het huis verwarmen wordt nog steeds gestimuleerd door middel van subsidie. Ook aardwarmtepompen kunnen in aanmerking komen voor bepaalde subsidies, zodat de grote investering toch makkelijker te bereiken is voor meer huishoudens. De ISDE, Investeringssubsidie duurzame energie, is de bekendste subsidie waar je voor in aanmerking kunt komen. De hoogte van de subsidie voor een aardwarmtepomp kan oplopen tot meer dan € 10.000, afhankelijk van het type en model waar je voor kiest.

Is aardwarmte goedkoper dan gas?

Het gebruik van aardwarmte voor het verwarmen van je woning is goedkoper dan het gebruik van gas. Het aanleggen van de infrastructuur voor een aardwarmtepomp is wel een flinke investering, dus deze afweging moet je wel maken.

Installatie van de aardwarmtepomp

De installatie van de aardwarmtepomp is een flinke klus, vooral door de boringen die nodig zijn om de warmtebron te bereiken. Voor de installatie is het belangrijk om eerst na te gaan hoe goed je huis is geïsoleerd en hoe de warmte moet worden verdeeld in je woning. Als de isolatie nog niet op orde is, zal dit eerst aangepakt moeten worden. Het kan ook zo zijn dat je toestemming moet vragen aan de gemeente voor de plaatsing van de aardwarmtepomp. Ga dit dus ook van tevoren na. Wanneer dit op orde is, kan de installatie beginnen. 

Boren naar de warmtebron

Een belangrijk deel van de aardwarmtepomp installatie is het boren naar de warmtebron. Dit kan een ondiepe boring zijn, wanneer je voor een horizontaal buizensysteem kiest, maar ook een diepe boring bij een verticaal systeem. Het boren naar de bron moet door specialisten worden gedaan, helemaal wanneer je diep in de grond gaat. Er is altijd een risico dat je grondwater vervuilt of andere problemen tegenkomt, wat je te allen tijde wilt voorkomen.

De grondboring zal een of meerdere gaten beslaan, en de diepte van de aardwarmtepomp is van tevoren berekend door een ingenieursbureau. Hoeveel leidingen je uiteindelijk moet laten plaatsen, ligt aan het vermogen dat je installatie nodig heeft. Een hoger vermogen heeft een groter buizensysteem nodig en zal qua installatie ook duurder worden.

Aansluiten van de aardwarmtepomp

Zodra het buizensysteem in de grond zit, moet dit nog worden aangesloten op de warmtepomp zelf. Dit is ook het moment dat de brine of koelvloeistof in de buizen wordt geplaatst, in het geval van een gesloten bodemwarmte systeem. Een aardwarmtepomp heeft geen buitenunit nodig, maar wel een binnenunit om de opgewekte warmte in huis te kunnen verspreiden. Het monteren van het buizensysteem aan deze binnenunit is een belangrijk onderdeel en moet dan ook nauwkeurig en zorgvuldig gebeuren.

In bestaande woning aanleggen

Het is makkelijker om een aardwarmtepomp te plaatsen bij nieuwbouw dan bij een bestaande woning. Dit komt vooral door de plaatsing van het buizensysteem. Het is veel makkelijker om te boren wanneer er nog geen woningen staan, zodat je niet gebonden bent aan bepaalde plekken en je bij een horizontaal systeem ook echt de ruimte hebt. Dit betekent niet dat een aardwarmtepomp niet bij een bestaande woning kan worden geplaatst, maar dit kan soms lastiger zijn omdat er om de bestaande bebouwing heen gewerkt moet worden.

Vind een aardwarmtepomp installateur met gratis offertes

Wil je een aardwarmtepomp laten installeren bij je woning en profiteren van alle voordelen? Maar weet je niet goed hoe je een ervaren specialist kunt vinden? Bij ons kun je binnen een paar klikken offertes aanvragen bij meerdere installateurs in de buurt. Zo kun je eenvoudig de opties en prijzen vergelijken. Vul ons offerteformulier in en vind de beste deal!