Lucht-water warmtepomp | De werking, kosten en voordelen

Met een lucht-water warmtepomp kun je jouw woning op een duurzame manier verwarmen. Hoe werkt deze warmtepomp precies, wat zijn de voor- en nadelen en wat moet je verder allemaal weten voordat je de warmtepomp aanschaft? Wij leggen het je graag uit!

Wat is een lucht-water warmtepomp?

De lucht-water warmtepomp gebruikt de buitenlucht als warmtebron voor het verwarmen van een woning. De warmtepomp onttrekt de warmte uit de lucht en staat deze warmte binnen af aan het water, zodat het water verwarmd wordt. Het warme water kan gebruikt worden voor warm tapwater of voor het verwarmen van ruimtes via de vloerverwarming of radiatoren.

De warmtepomp haalt dus warmte uit de buitenlucht, maar hoe werkt dat dan als het buiten koud is? De lucht-water warmtepompen uit het verleden konden vaak niet voldoende warmte produceren bij een lage temperatuur, maar tegenwoordig zijn deze warmtepompen zover ontwikkeld dat de warmtepompen in de vrieskou met een temperatuur van -15 graden nog goed werken en warmte uit de buitenlucht kunnen halen.

Welke kiezen: hybride of all electric

Er zijn verschillende soorten lucht-water warmtepompen beschikbaar: de hybride warmtepomp en de all electric warmtepomp. Een hybride warmtepomp werkt samen met de cv-ketel en wordt dan ook op de ketel aangesloten. De cv-ketel zorgt voor warm water en dient verder alleen als back-up. De hybride warmtepomp zal dus voor het grootste deel de woning verwarmen. De all electric warmtepomp werkt volledig zelfstandig en draait op elektriciteit. Je hebt dus geen gasaansluiting nodig voor deze variant.

Monoblock of split unit warmtepomp

Naast hybride of elektrisch heb je ook de keuze uit een monoblock of een split unit lucht-water warmtepomp. Bij een monoblock warmtepomp zitten alle onderdelen in de buitenunit en wordt er geen koudemiddel gebruikt. Een split unit lucht-water warmtepomp bestaat uit zowel een binnenunit als een buitenunit die aan elkaar verbonden zijn door middel van koelleidingen. Hier stroomt het koudemiddel door.

Andere verschillen tussen deze twee zijn de prijs, de installatie, de prestaties en de afmetingen van de warmtepompen. Een split lucht-water warmtepomp is doorgaans goedkoper dan een monoblock variant. Daar staat tegenover dat de monoblock warmtepomp een beter rendement en een hoger temperatuurbereik heeft. De split unit warmtepomp is het meest geschikt voor nieuwe gebouwen, waar de monoblock variant ook goed werkt in oude(re) gebouwen.

De installatie van de monoblock warmtepomp is daarnaast eenvoudiger. Een split unit warmtepomp mag niet zomaar door iedereen geplaatst worden, omdat er gewerkt wordt met koudemiddel. Het split systeem is dan wel weer compacter, waardoor deze niet veel ruimte inneemt en makkelijker te plaatsen is.

Laag temperatuur of hoog temperatuur

Tijdens het kopen van een geschikte lucht-water warmtepomp, heb je ook nog de keuze tussen een laag temperatuur warmtepomp of een hoog temperatuur warmtepomp. Een hoog temperatuur warmtepomp verwarmt het warme water tot wel 80 graden, waar dat bij een standaard variant maar zo’n 55 graden is. Bij een laag temperatuur warmtepomp ligt de temperatuur van het water juist een stuk lager, namelijk tussen de 20 en 35 graden.

De laatste optie kan geschikt zijn voor woningen die goed geïsoleerd zijn en dus een lager temperatuurbereik aankunnen. Bij minder goed geïsoleerde woningen is de hoog temperatuur warmtepomp juist meer rendabel. Ook hebben sommige soorten verwarming een hoge temperatuur nodig.

Onderdelen

De lucht-water warmtepomp bestaat doorgaans uit zowel een binnenunit als een buitenunit. De buitenunit haalt de warmte uit de buitenlucht en stuurt het door naar de binnenunit van de warmtepomp, die het vervolgens afgeeft aan de woning. Dit gebeurt door middel van koudemiddel, twee warmtewisselaars, een condensor en een compressor. Voor het opslaan van tapwater is er daarnaast ook een losse warmtepompboiler.

Hoe werkt een lucht-water warmtepomp?

Nu we weten wat een lucht-water warmtepomp is en uit welke onderdelen deze bestaat, is het ook goed om te weten waar deze onderdelen voor bedoeld zijn. Oftewel, hoe werkt de lucht-water warmtepomp? De warmte uit de buitenlucht wordt door de koelvloeistof opgenomen. Vervolgens wordt de warmte verdampt door de verdamper. Deze damp wordt opgezogen en samengeperst in de compressor, wat ervoor zorgt dat de damp een hogere temperatuur krijgt. Vervolgens gaat de damp onder hoge druk uit de compressor, en in de condensor wordt het gas opnieuw vloeibaar en kan de warmte worden afgegeven.

Combinatie met vloerverwarming

Een lucht-water warmtepomp kun je goed combineren met vloerverwarming. Zowel bij een nieuwbouwwoning als bij een bestaande woning. Wanneer je de bestaande cv-ketel vervangt met een lucht-water warmtepomp hoeven de leidingen van de vloerverwarming niet opnieuw aangelegd te worden. Het werkt gewoon hetzelfde als voorheen. De warmtepomp zorgt voor warm water en pompt dit via de leidingen rond, net als bij een cv-ketel.

Combinatie met zonnepanelen

Heb je zonnepanelen op je woning liggen? Ook deze kun je goed combineren met een lucht-water warmtepomp. Wanneer je zonnepanelen voldoende zonne-energie opwekken, kun je deze zonne-energie gebruiken voor de warmtepomp. Deze werkt namelijk (voor een deel) op elektriciteit. Door duurzame energie op te wekken met je PV-panelen en te gebruiken voor de werking van de warmtepomp, ben je nóg duurzamer bezig.

Andere toepassingen

Wist je dat een lucht-water warmtepomp ook toegepast kan worden voor het verwarmen van een zwembad? Met de warmtepomp kun je het zwembad comfortabel verwarmen en kun je deze ook gebruiken als het minder warm is buiten. Ook is een lucht-water warmtepomp een uitstekende keuze als warmtepomp in een appartement. De keuze tussen een warmtepomp of airco is hierbij makkelijk gemaakt, omdat deze soort warmtepomp vaak ook kan koelen. Deze airco warmtepomp is een duurzaam alternatief op gas.

Vervanging van de cv-ketel

Naar verwachting zullen warmtepompen de cv-ketel steeds meer vervangen. We moeten nu eenmaal van het gas af en steeds meer over op het gebruik van duurzame energie en groene stroom. Warmtepompen zijn daar de ideale oplossing voor. Vanuit de overheid was het verplicht gesteld dat als je vanaf 2026 een nieuwe cv-installatie nodig hebt, je minstens een hybride warmtepomp moet laten installeren. Anders gezegd, de warmtepomp zou worden verplicht. Deze verplichting is al voordat het in zou gaan weer teruggetrokken, waardoor je na 2026 nog steeds een nieuwe CV-ketel zou kunnen laten plaatsen. Daarentegen zijn warmtepompen tegenwoordig een stuk goedkoper en zit er ook subsidie op, waardoor het alsnog voordeliger is om de CV-ketel te laten vervangen door een hybride warmtepomp, ook al is de verplichting er niet meer.

Wat kost de lucht-water warmtepomp inclusief installatie

De kosten van een lucht-water warmtepomp liggen tussen de € 8.000 en € 12.000. Dit is inclusief BTW en installatiekosten. Het is een van de goedkoopste soorten warmtepompen. Dat komt omdat de installatie van een lucht-water warmtepomp vrij eenvoudig is ten opzichte van andere warmtepompen. Bij een grond-water warmtepomp moeten er bijvoorbeeld leidingen aangelegd worden, waardoor de installatie complexer is, langer duurt en zo meer kosten met zich meebrengt.

Besparen

Ondanks dat de kosten van een lucht-water warmtepomp hoog liggen, kun je toch besparen. Doordat je met een elektrische warmtepomp volledig en met een hybride warmtepomp voor een deel van het gas af bent, kun je besparen op je gasrekening. Houd er wel rekening mee dat je energierekening zal toenemen, omdat je meer elektriciteit gebruikt. De kostenbesparing op gas zal echter groter zijn, wat de warmtepomp een energiezuinig alternatief maakt.

Terugverdientijd

Wanneer je investeert in een warmtepomp, wil je natuurlijk weten wat de terugverdientijd is. Bij een lucht-water warmtepomp moet je rekening houden met een terugverdientijd van 8 tot 12 jaar. Dit is afhankelijk van diverse factoren:

• De prijs van de lucht-water warmtepomp
• Het vermogen
• Eventuele subsidies
• De jaarlijkse energiebesparing
• Het jaarlijkse stroomverbruik van de warmtepomp

Rendabel

Het rendement van warmtepompen wordt uitgedrukt in COP. Dit is de afkorting van Coefficient of Performance en staat voor het prestatiegetal van de warmtepomp. De meeste warmtepompen hebben een gemiddeld rendement van 4, zo ook de lucht-water warmtepomp. Met 1 kWh aan elektriciteit kan de warmtepomp 4 kWh aan warmte leveren. Hoe hoger de COP-waarde van de warmtepomp, hoe energiezuiniger deze is.

Subsidie voor particulieren

In Nederland is er een subsidie voor woningeigenaren die het nemen van energiebesparende maatregelen stimuleert. Dit is de zogeheten Investeringssubsidie duurzame energie. De lucht-water warmtepomp valt hier ook onder. Je kunt een subsidiebedrag krijgen van tussen de € 500 en € 2.500. Hiermee kun je de warmtepomp (voor een deel) financieren. Elk jaar stelt de overheid een bepaald bedrag beschikbaar voor deze subsidie.

Fiscaal voordeel voor bedrijven

Wanneer bedrijven investeren in energiezuinige bedrijfsmiddelen kunnen ze profiteren van fiscaal voordeel. Wanneer je als bedrijf bijvoorbeeld een warmtepomp koopt, kun je 45,5% van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst. Deze regeling wordt de Energie-investeringsaftrek (EIA) genoemd. Niet alleen voor woningen maar ook voor bedrijfspanden is het belangrijk dat ze steeds meer verduurzamen, en met deze regeling kan dit worden gestimuleerd.

Lening afsluiten

Naast een subsidie en fiscaal voordeel kun je ook een lening afsluiten voor het financieren van een warmtepomp. Zo kun je gebruikmaken van de Energiebespaarlening, die is opgezet door het Nationaal Warmtefonds. Dit is een aantrekkelijke lening die speciaal bedoeld is voor energiebesparende maatregelen voor particulieren. Wanneer het aanvragen van een subsidie niet lukt of je wanneer je wel een subsidie krijgt, maar niet voor de volledige aanschafprijs, is dit een goede manier om de warmtepomp te financieren.

Voor- en nadelen

Door de voor- en nadelen van de warmtepomp af te wegen, kun je een weloverwogen keuze maken en nagaan of dit type warmtepomp geschikt is voor jouw situatie.

Voordelen

• Besparen op energiekosten
• Eenvoudige installatie
• Kan zowel verwarmen als koelen met de warmtepomp
• Geen of minder gasverbruik
• Weinig elektriciteit nodig
• Geen gebruik van fossiele brandstoffen
• Milieuvriendelijke manier van verwarmen
• Subsidie en financieringsmogelijkheden beschikbaar

Nadelen

• Rendement hangt af van de buitentemperatuur
• Woning moet goed geïsoleerd zijn
• Stroomverbruik gaat omhoog
• Grote investering

Isolatie van de woning

Om een warmtepomp zo goed mogelijk te laten functioneren, is het belangrijk dat de woning goed geïsoleerd is. Is dit niet het geval, dan gaat er te veel warmte verloren en is de warmtepomp niet meer rendabel. Voor een hybride lucht-water warmtepomp is een matige isolatie al voldoende, omdat deze nog samenwerkt met de cv-ketel. Bij een volledig elektrische lucht-water warmtepomp moet de woning wel echt van goede isolatie voorzien zijn. Denk hierbij aan minstens spouw-, dak- en vloerisolatie en dubbel glas. Laat je hierover adviseren door een specialist!

Installatie

Een lucht-water warmtepomp installatie is vrij eenvoudig, zeker ten opzichte van andere warmtepompen. Het bestaande leidingnetwerk kan namelijk gebruikt worden voor het verwarmen van de woning. Daarnaast heeft de lucht-water warmtepomp een binnenunit en een buitenunit. Deze kunnen op de grond of aan de muur bevestigd worden en in sommige gevallen kunnen de warmtepompen op het dak geplaatst worden. Verder moeten de koelleidingen en de elektrakabel worden gemonteerd en wordt het systeem op de juiste manier afgesteld.

Prijs en tijd installatie

De warmtepomp installatie kan doorgaans binnen één dag uitgevoerd worden. Doordat het plaatsen van een lucht-water warmtepomp geen heel complexe klus is, liggen de installatiekosten ook lager dan bij andere varianten. Dit is dan ook de reden dat het een van de goedkoopste warmtepompen is, in vergelijking met andere warmtepomp kosten.

Veelgestelde vragen

Warmtepomp: gratis offertes!

Wil je jouw woning verduurzamen met een warmtepomp? Vul ons formulier in en ontvang gratis offertes van gespecialiseerde warmtepomp experts in jouw regio. Deze dienst is gratis en volledig vrijblijvend.